 |
| Brunelleschi Filippo |
Ιταλός αρχιτέκτονας, χρυσοχόος και γλύπτης, που κατάφερε να δοξαστεί εν ζωή, δημιουργώντας στη μεγάλη πόλη της Τοσκάνης: τη Φλωρεντία. Τόση δόξα πέτυχε, ώστε να ταφεί στη Santa Maria del Fiore, μ' ένα μαρμάρινο μπούστο, που λέγεται πως το 'φτιαξε από πριν και τέθηκε κει σαν ένας θαυμάσιος επιτάφιος. Όποια στοιχεία ξέρουμε για κείνον, τα χρωστάμε στον Antonio Manetti (1423-1497 Ιταλός μαθηματικός, ξυλογλύπτης και συγγραφέας, που τονε γνώριζε καλά) και στον Giorgio Vasari.
Γεννήθηκε στη Φλωρεντία το 1377. Ξεκίνησε να σπουδάσει φιλολογία και μαθηματικά, με σκοπό ν' ακολουθήσει τα βήματα του πατέρα του και να γίνει δημόσιος υπάλληλος. Ωστόσο η κλίση του ήταν οι τέχνες κι έτσι γράφεται και στη Fukin Arte della Seta, Σχολή Καλών Τεχνών της πόλης, που υπόκειτο στη Συντεχνία Μεταξιού και συμπεριλάμβανε επίσης και τους χρυσοχόους, μεταλλουργούς και χαλκουργούς. Κατάφερε να γίνει τεχνίτης χρυσοχόος το 1398.
Το 1401 μπαίνει στη διαδικασία κρίσης, για ν' αναλάβει να φιλοτεχνήσει τις πύλες του baptistery στη πόλη του. Μαζί με τον Λορέντζο Γκιμπέρτι, έναν άλλον επίσης χρυσοχόο, αναλαμβάνουν να φιλοτεχνήσουν ένα χάλκινο ανάγλυφο με θέμα τη "Θυσία Του Ισαάκ" και να κριθούν, ώστε ο νικητής ν' αναλάβει την εργασία. Κέρδισε ο Γκιμπέρτι παρουσιάζοντας πιο σοφιστικέ το ανάγλυφο, το οποίο ήταν ένα μονοκόμματο τέχνημα κι εμφανίζοντας έτσι καλύτερη γνώση επεξεργασίας του χαλκού, αλλά κι ανώτερο καλλιτεχνικό επίπεδο, ενώ του Μπρουνελέσκι ήταν ένα σύνολο κομματιών που κολλήθηκαν πάνω στη βάση. Έτσι ο Γκιμπέρτι ανέλαβε την εργασία δημιουργώντας αυτό το αποτέλεσμα που αργότερα, ο Μικελάντζελο ονόμασε, "Πύλες Του Παραδείσου".
Πως από χρυσοχόος προτίμησε να στραφεί στην αρχιτεκτονική δε το γνωρίζουμε. Πάντως την επόμενη χρονιά με τον φίλο του Ντονατέλο, ξεκινάνε μαζί να επισκεφτούνε τη Ρώμη, για να μελετήσουνε τους κλασικούς, αλλά και τη Ρωμαϊκή Τέχνη. Η παραμονή τους εκεί, κράτησε 3 χρόνια (1402-4). Το πρώτο κτίριο που αναλαμβάνει είναι το Ospedale degli Innocenti, το 1419, επιβλητικό κτίριο με θόλο ψηλό στα 8 μέτρα, και ταυτόχρονα λιτό χωρίς μαρμάρινες υπερβολές κι ήτανε το πρώτο κτίριο στη Φλωρεντία που 'δειχνε σαφώς στοιχεία επιρροής από τη κλασικήν αρχαιότητα. Έπειτα, αναλαμβάνει να φτιάξει διάφορα παρόμοια έργα με θόλους: Santa Maria del Fiore, Cathedral of Florence, Sagrestia Vecchia (ή Old Sacristy of S. Lorenzo) κι όλα τα ξεκίνησε τις χρονιές από το 1419 μέχρι 1423.
Εκείνο που θα πρέπει ν' αναφερθεί, είναι το πρόβλημα που υπήρχε στη κατασκευή του θόλου στη Santa Maria del Fiore. Το κτίριο είχε κατασκευαστεί τον προηγούμενον αιώνα κι έμενε να γίνει μόνον ο θόλος. Πλην όμως κανείς δεν ήξερε τον τρόπο να τονε στήσει, γιατί παλιότερα οι γνώσεις ήταν ελλειπείς κι έτσι το κτίριο είχε φτιαχτεί χωρίς να 'χουνε τεθεί κατάλληλες προδιαγραφές στήριξής του. Έτσι ανάλαβε τούτη τη φορά τη κρίση του ικανότερου τεχνίτη, η Συντεχνία Μαλλιού (Arte della Lana) και πάλι δυο θεωρήθηκαν επικρατέστεροι ώστε να λάβουνε μέρος στον ανταγωνισμό. Και πάλι Γκιμπέρτι και Μπρουνελέσκι στον αγώνα, μα τούτη τη φορά κατάφερε να πείσει ο δεύτερος κι ανάλαβε να φέρει σε πέρας το έργο μ' απόλυτην επιτυχία. Επίσης σχεδίασε δυο ακόμα ναούς: Santo Spirito di Firenze & Basilica di San Lorenzo di Firenze, μα δεν έζησε να τους δει ολοκληρωμένους. Οι τεχνίτες που συνέχισαν μετά, κράτησαν αρκετές από τις ιδέες του, ιδιαίτερα στη πρώτη.
Τα έργα του αυτά αποδεικνύουνε τη μαθηματική και τεχνική του ιδιοφυΐα. Εργάστηκε και στη στρατιωτικήν οχύρωση της πόλης του, όταν βρέθηκε σ' εμπόλεμη κατάσταση με τη Πίζα και τη Σιένα. Κατάφερε να πρωτοπορήσει επίσης, επινοώντας τη γραμμική προοπτική ενός σημείου, προσδίδωντας έτσι μια νέα διάσταση στη ζωγραφική και τη τέχνη. Έφτιαξε τέλος, θεατρικές μηχανές για το θέατρο, μηχανές που παρουσιάζανε π.χ. τους αγγέλους να πετάνε. Ο μεγάλος αυτός πρωτοπόρος πέθανε στις 15 Απρίλη 1446, σ' ηλικία 69 ετών και θάφτηκε στο ναό της Santa Maria del Fiore.
